Budowa centrum logistycznego: jakie hale wybrać i które elementy uwzględnić?

budowa centrum logistycznego

Nowoczesne centra logistyczne to miejsca, w których poszczególne procesy operacyjne prowadzone są z dużą elastycznością. Cechuje je nastawienie na wysoką efektywność. Stąd też coraz większe zainteresowanie branży logistycznej właśnie halami namiotowymi.

Poniżej przedstawiamy podstawowe funkcje centrów logistycznych i wyjaśniamy, dlaczego warto urządzać je w namiotach magazynowych.

Co to jest centrum logistyczne?

usługi logistyczne

Centrum logistyczne to obiekt, na terenie którego realizowane są usługi logistyczne związane z: przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów, a także wykonywane są usługi towarzyszące. Wszystkie te usługi są świadczone przez niezależne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze.

Jaką rolę odgrywa taki obiekt w działalności przedsiębiorstw? Centrum logistyczne wspiera przedsiębiorstwa prowadząc kompleksową obsługę klienta i realizując efektywnie procesy logistyczne.

Funkcje centrum logistycznego są zróżnicowane, ale można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje działalności takiego kompleksu.

Najczęściej spotykane zastosowanie to  funkcja logistyczna , czyli przeznaczenie centrum logistycznego do obsługi m.in.: transportu, magazynowania, zarządzania zapasami, zarządzania zamówieniami, przeładunku na terminalu kontenerowym, pakowania, kompletacji.

Kolejne zastosowanie to  funkcja pomocnicza , na którą obecnie kładziony jest coraz większy nacisk. Chodzi tu o takie procesy, jak m.in.: spedycja, obsługa celna, ubezpieczenia czy systemowy obrót zbiorczymi opakowaniami transportowymi wielokrotnego użytku.

Ponadto centrum logistyczne pełni też  funkcje dodatkowe , takie jak:

  • techniczna obsługa pojazdów,
  • sprzedaż paliw, olejów i akcesoriów,
  • naprawa kontenerów i innych opakowań transportowych,
  • usługi gastronomiczne,
  • usługi bankowe,
  • usługi księgowo-rachunkowe.

Centra logistyczne rozróżnia się też ze względu na ich zasięg oddziaływania. Według takiego podziału otrzymujemy następujące podstawowe rodzaje centrów logistycznych:

  • międzynarodowe – powierzchnia zajmowana przez takie centrum wynosi od 100 do 150 ha, a zasięg oddziaływania obiektu – od 500 do 800 km,
  • regionalne – centrum zajmuje powierzchnię od 20 do 50 ha, a zasięg oddziaływania obiektu – to od 50 do 80 km,
  • lokalne – powierzchnia takiego centrum ma od 5 do 10 ha, a zasięg oddziaływania obiektu – to od 2 do 10 km,
  • branżowe – związane z jednym przedsiębiorstwem.

Ponadto często stosuje się podział centrów logistycznych ze względu na pełnione funkcje i zadania:

  • centrum logistyczne jako kompleks transportowej działalności gospodarczej,
  • centrum rozdziału towarów,
  • centrum przewozów,
  • logistyczne centrum usługowe,
  • centrum transportu towarowego.

Z jakich elementów składa się centrum logistyczne?

Centrum logistyczne to nierzadko bardzo rozwinięty kompleks, który składa się z różnorodnej infrastruktury i posiada specjalistyczne wyposażenie. Elementy budowy centrum logistycznego to najczęściej:

  • budynki i budowle magazynowe, które umożliwiają składowanie i ochronę zapasów;
  • wyposażenie magazynów (regały, środki służące do manipulacji wyrobami, urządzenia pomiarowo-kontrolne, urządzenia przeciwpożarowe i inne);
  • środki transportu, które służą przewożeniu lub przekładaniu produktów zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i pomiędzy dostawcami i odbiorcami;
  • urządzenia do załadunku i wyładunku;
  • drogi wewnętrzne i drogi dojazdowe – głównie dla pojazdów samochodowych, ale także dla taboru kolejowego;
  • opakowania, spełniające funkcje ochronne, magazynowe, transportowe, manipulacyjne, informacyjne i reklamowe;
  • jednostki ładunkowe do wielokrotnego użytku, takie jak palety czy kontenery.
palety w centrum logistycznym

Z kolei jeśli chodzi o wyposażenie samych powierzchni magazynowych, istnieje wiele wariantów urządzenia takiego obiektu. Do elementarnych przedmiotów, które znajdują się na wyposażeniu centrum logistycznego należą m.in.: regały (paletowe, półkowe, satelitarne, przepływowe, mobilne, wjezdne), wózki (np. systemowe, paletowe lub bramowe) czy też przenośniki (rolkowe, taśmowe i łańcuchowe) oraz wiele innych urządzeń takich jak: windy, obrotnice, owijarki itd. Infrastruktura centrum logistycznego może być zróżnicowana.

Aby procesy w danym magazynie przebiegały płynnie, niezbędne jest stosowanie urządzeń identyfikacji asortymentu czy też kontroli masy i ilości ładunków. Służą do tego wagi: pomostowe, najazdowe, paletowe, na wózkach paletowych, płozowe.

Procesy zachodzące w centrum logistycznym

Działanie centrum logistycznego opiera się realizacji czterech procesów, takich jak: zaopatrzenie, magazynowanie, kompletacja i wysyłka.
Najobszerniejszym procesem jest zaopatrzenie. Wynika to z tego, że centra logistyczne obsługują zazwyczaj wiele firm zewnętrznych. Magazynowanie to proces technologiczny, który obejmuje wszystkie czynności związane z fizycznym przepływem towarów przez magazyn. W zakres kompletacji wchodzi: przeformowanie towarów, wybór asortymentu według zamówienia, przemieszczenie zamówień do wydania. Ostatnim procesem jest wysyłka. Obejmuje ona przygotowanie, załadunek i kontrolę wyjścia towarów.

procesy w centrum logistycznym

Aby usprawnić powyższe procesy, wiele centrów logistycznych decyduje się na wprowadzenie standardów zarządzania jakością.

Podstawowe cztery normy w tym obszarze to:

  • ISO 9000:2005 – zawiera podstawy i terminologię dotyczącą systemów zarządzania jakością.
  • ISO 9004:2000 – zawiera wytyczne dotyczące doskonalenia funkcjonowania systemów zarządzania oraz organizacji.
  • ISO 19011:2002 – jest normą uzupełniającą pierwsze 3 podstawowe normy z serii 9000. Zawiera wytyczne dotyczące kontroli systemów zarządzania jakością lub zarządzania środowiskowego.

Idealnym uzupełnieniem nowoczesnego magazynu jest wdrożenie innowacyjnego systemu zarządzania procesami. Mowa m.in. o systemach ERP (Enterprise Resource Planning) i WMS (Warehouse Management System), które automatyzują działania na co dzień wykonywane w magazynie. System WMS pozwala wyeliminować potencjalne błędy ludzkie i zwiększa efektywność procesu magazynowania, natomiast ERP to modularny system planowania zasobów. Znane są też systemy WES (Warehouse Execution System), które wspomagają zarządzanie zasobami w oparciu o informacje z systemu ERP.

W nowoczesnych centrach logistycznych coraz częściej stosuje się technologie znakowania, kodowania i sczytywania informacji z towarów. Jest to realizowane za pomocą takich rozwiązań jak czujniki, bramki RFID i skanery kodów kreskowych.

Rodzaje centrów logistycznych – podział ze względu na składowane towary

Powierzchnie magazynowe można podzielić na wiele sposobów. Jednym z kluczowych kryteriów jest również rodzaj składowanego towaru. W tym przypadku występuje kilka szkół, które przyjmują własne klasyfikacje.

Najpopularniejszy podział magazynów ze względu na rodzaj składowanych towarów prezentuje się następująco:

  • magazyny składujące jednostki ładunkowe (na paletach),
  • magazyny przechowujące towary sypkie,
  • obiekty magazynujące gazy oraz ciecze,
  • magazyny specjalne.
Pamiętajmy, że każdy rodzaj towaru posiada swoją specyfikację i wytyczne dotyczące magazynowania – zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przepis § 68 r.b.h.p. stanowi, że materiały i inne przedmioty, zwanej dalej „materiałami”, powinny być magazynowane w pomieszczeniach i miejscach do tego przeznaczonych.

Podstawowy sposób magazynowania – na regałach, posiada kilka ważnych wytycznych. Regały muszą mieć stabilną konstrukcję a szerokość odstępów między nimi musi być na tyle duża, by możliwe było swobodne przemieszczenie między nimi środkami transportu wewnętrznego. Sposób układania materiałów na regałach i ich zdejmowania nie może stwarzać zagrożeń dla bezpieczeństwa pracowników. Przedmioty łatwo tłukące się i towary o dużej masie powinny zajmować miejsce na najniższych regałach.

Składowanie materiałów sypkich luzem wymaga przestrzegania kilku zasad (§ 74 r.b.h.p):

  • należy zapewnić powierzchnię składową, która przy zachowaniu kąta zsypu naturalnego umożliwi zachowanie przejść lub przejazdów wokół hałdy lub zwału,
  • zapory muszą posiadać wytrzymałość odpowiednią do parcia składowanego materiału sypkiego,
  • w każdej operacji należy zachować bezpieczne metody pracy.

Jeśli chodzi o składowanie materiałów specjalnych lub niebezpiecznych, sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Jest tu znacznie więcej norm, których należy bezwzględnie przestrzegać. Powyższe rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej posiada osobną część dotyczącą tego typu materiałów: „§ 93. 1. Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych. 2. Pomieszczenia, aparatura, środki transportu, zbiorniki i opakowania, w których są stosowane, przemieszczane lub przechowywane materiały niebezpieczne powinny być odpowiednie do właściwości tych materiałów.”

Oprócz tego występuje szereg innych rozporządzeń, mówiących o zasadach magazynowania materiałów niebezpiecznych:

  • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska,
  • Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. – O substancjach chemicznych i ich mieszaninach,
  • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r., W sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów,
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje stwarzające zagrożenie lub mieszaniny stwarzające zagrożenie,
  • Normy FM Global, EU-OSHA (Occupational Safety and Health Administration/Amerykańska Inspekcja Pracy) numer 1910.106, EN 14470-1 oraz EN 14470-2.
Napisz do nas

Napisz do nas