Budowa centrum logistycznego: jakie hale wybrać i które elementy uwzględnić?

W tej publikacji — spis treści:
1. Co to jest centrum logistyczne?
2. Z jakich elementów składa się centrum logistyczne?
3. Procesy zachodzące w centrum logistycznym
4. Rodzaje centrów logistycznych – podział ze względu na składowane towary
5. Hale namiotowe a budowa centrum dystrybucji

Nowoczesne centra logistyczne to miejsca, w których poszczególne procesy operacyjne prowadzone są z dużą elastycznością. Cechuje je nastawienie na wysoką efektywność. Stąd też coraz większe zainteresowanie branży logistycznej właśnie halami namiotowymi.

Poniżej przedstawiamy podstawowe funkcje centrów logistycznych i wyjaśniamy, dlaczego warto urządzać je w namiotach magazynowych.

Co to jest centrum logistyczne?

usługi logistyczne

Centrum logistyczne to obiekt, na terenie którego realizowane są usługi logistyczne związane z: przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów, a także wykonywane są usługi towarzyszące. Wszystkie te usługi są świadczone przez niezależne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze.

Jaką rolę odgrywa taki obiekt w działalności przedsiębiorstw? Centrum logistyczne wspiera przedsiębiorstwa prowadząc kompleksową obsługę klienta i realizując efektywnie procesy logistyczne.

Funkcje centrum logistycznego są zróżnicowane, ale można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje działalności takiego kompleksu.

Najczęściej spotykane zastosowanie to funkcja logistyczna , czyli przeznaczenie centrum logistycznego do obsługi m.in.: transportu, magazynowania, zarządzania zapasami, zarządzania zamówieniami, przeładunku na terminalu kontenerowym, pakowania, kompletacji.

Kolejne zastosowanie to funkcja pomocnicza , na którą obecnie kładziony jest coraz większy nacisk. Chodzi tu o takie procesy, jak m.in.: spedycja, obsługa celna, ubezpieczenia czy systemowy obrót zbiorczymi opakowaniami transportowymi wielokrotnego użytku.

Ponadto centrum logistyczne pełni też funkcje dodatkowe , takie jak:

techniczna obsługa pojazdów,
sprzedaż paliw, olejów i akcesoriów,
naprawa kontenerów i innych opakowań transportowych,
usługi gastronomiczne,
usługi bankowe,
usługi księgowo-rachunkowe.

Centra logistyczne rozróżnia się też ze względu na ich zasięg oddziaływania. Według takiego podziału otrzymujemy następujące podstawowe rodzaje centrów logistycznych:

międzynarodowe – powierzchnia zajmowana przez takie centrum wynosi od 100 do 150 ha, a zasięg oddziaływania obiektu – od 500 do 800 km,
regionalne – centrum zajmuje powierzchnię od 20 do 50 ha, a zasięg oddziaływania obiektu – to od 50 do 80 km,
lokalne – powierzchnia takiego centrum ma od 5 do 10 ha, a zasięg oddziaływania obiektu – to od 2 do 10 km,
branżowe – związane z jednym przedsiębiorstwem.

Ponadto często stosuje się podział centrów logistycznych ze względu na pełnione funkcje i zadania:

centrum logistyczne jako kompleks transportowej działalności gospodarczej,
centrum rozdziału towarów,
centrum przewozów,
logistyczne centrum usługowe,
centrum transportu towarowego.

Z jakich elementów składa się centrum logistyczne?

Centrum logistyczne to nierzadko bardzo rozwinięty kompleks, który składa się z różnorodnej infrastruktury i posiada specjalistyczne wyposażenie. Elementy budowy centrum logistycznego to najczęściej:

budynki i budowle magazynowe, które umożliwiają składowanie i ochronę zapasów;
wyposażenie magazynów (regały, środki służące do manipulacji wyrobami, urządzenia pomiarowo-kontrolne, urządzenia przeciwpożarowe i inne);
środki transportu, które służą przewożeniu lub przekładaniu produktów zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i pomiędzy dostawcami i odbiorcami;
urządzenia do załadunku i wyładunku;
drogi wewnętrzne i drogi dojazdowe – głównie dla pojazdów samochodowych, ale także dla taboru kolejowego;
opakowania, spełniające funkcje ochronne, magazynowe, transportowe, manipulacyjne, informacyjne i reklamowe;
jednostki ładunkowe do wielokrotnego użytku, takie jak palety czy kontenery.

palety w centrum logistycznym

Z kolei jeśli chodzi o wyposażenie samych powierzchni magazynowych, istnieje wiele wariantów urządzenia takiego obiektu. Do elementarnych przedmiotów, które znajdują się na wyposażeniu centrum logistycznego należą m.in.: regały (paletowe, półkowe, satelitarne, przepływowe, mobilne, wjezdne), wózki (np. systemowe, paletowe lub bramowe) czy też przenośniki (rolkowe, taśmowe i łańcuchowe) oraz wiele innych urządzeń takich jak: windy, obrotnice, owijarki itd. Infrastruktura centrum logistycznego może być zróżnicowana.

Aby procesy w danym magazynie przebiegały płynnie, niezbędne jest stosowanie urządzeń identyfikacji asortymentu czy też kontroli masy i ilości ładunków. Służą do tego wagi: pomostowe, najazdowe, paletowe, na wózkach paletowych, płozowe.

Procesy zachodzące w centrum logistycznym

Działanie centrum logistycznego opiera się realizacji czterech procesów, takich jak: zaopatrzenie, magazynowanie, kompletacja i wysyłka.
Najobszerniejszym procesem jest zaopatrzenie. Wynika to z tego, że centra logistyczne obsługują zazwyczaj wiele firm zewnętrznych. Magazynowanie to proces technologiczny, który obejmuje wszystkie czynności związane z fizycznym przepływem towarów przez magazyn. W zakres kompletacji wchodzi: przeformowanie towarów, wybór asortymentu według zamówienia, przemieszczenie zamówień do wydania. Ostatnim procesem jest wysyłka. Obejmuje ona przygotowanie, załadunek i kontrolę wyjścia towarów.

procesy w centrum logistycznym

Aby usprawnić powyższe procesy, wiele centrów logistycznych decyduje się na wprowadzenie standardów zarządzania jakością.

Podstawowe cztery normy w tym obszarze to:

ISO 9000:2005 – zawiera podstawy i terminologię dotyczącą systemów zarządzania jakością.
ISO 9001:2000 – zawiera wymagania dla systemów zarządzania jakością w organizacjach, które chcą generować usługi lub produkty o stałym poziomie jakości.
ISO 9004:2000 – zawiera wytyczne dotyczące doskonalenia funkcjonowania systemów zarządzania oraz organizacji.
ISO 19011:2002 – jest normą uzupełniającą pierwsze 3 podstawowe normy z serii 9000. Zawiera wytyczne dotyczące kontroli systemów zarządzania jakością lub zarządzania środowiskowego.

Idealnym uzupełnieniem nowoczesnego magazynu jest wdrożenie innowacyjnego systemu zarządzania procesami. Mowa m.in. o systemach ERP (Enterprise Resource Planning) i WMS (Warehouse Management System), które automatyzują działania na co dzień wykonywane w magazynie. System WMS pozwala wyeliminować potencjalne błędy ludzkie i zwiększa efektywność procesu magazynowania, natomiast ERP to modularny system planowania zasobów. Znane są też systemy WES (Warehouse Execution System), które wspomagają zarządzanie zasobami w oparciu o informacje z systemu ERP.

W nowoczesnych centrach logistycznych coraz częściej stosuje się technologie znakowania, kodowania i sczytywania informacji z towarów. Jest to realizowane za pomocą takich rozwiązań jak czujniki, bramki RFID i skanery kodów kreskowych.

Rodzaje centrów logistycznych – podział ze względu na składowane towary

Powierzchnie magazynowe można podzielić na wiele sposobów. Jednym z kluczowych kryteriów jest również rodzaj składowanego towaru. W tym przypadku występuje kilka szkół, które przyjmują własne klasyfikacje.

Najpopularniejszy podział magazynów ze względu na rodzaj składowanych towarów prezentuje się następująco:

magazyny składujące jednostki ładunkowe (na paletach),
magazyny przechowujące towary sypkie,
obiekty magazynujące gazy oraz ciecze,
magazyny specjalne.

Pamiętajmy, że każdy rodzaj towaru posiada swoją specyfikację i wytyczne dotyczące magazynowania – zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przepis § 68 r.b.h.p. stanowi, że materiały i inne przedmioty, zwanej dalej „materiałami", powinny być magazynowane w pomieszczeniach i miejscach do tego przeznaczonych.

Podstawowy sposób magazynowania – na regałach, posiada kilka ważnych wytycznych. Regały muszą mieć stabilną konstrukcję a szerokość odstępów między nimi musi być na tyle duża, by możliwe było swobodne przemieszczenie między nimi środkami transportu wewnętrznego. Sposób układania materiałów na regałach i ich zdejmowania nie może stwarzać zagrożeń dla bezpieczeństwa pracowników. Przedmioty łatwo tłukące się i towary o dużej masie powinny zajmować miejsce na najniższych regałach.

Składowanie materiałów sypkich luzem wymaga przestrzegania kilku zasad (§ 74 r.b.h.p):

należy zapewnić powierzchnię składową, która przy zachowaniu kąta zsypu naturalnego umożliwi zachowanie przejść lub przejazdów wokół hałdy lub zwału,
zapory muszą posiadać wytrzymałość odpowiednią do parcia składowanego materiału sypkiego,
w każdej operacji należy zachować bezpieczne metody pracy.

Jeśli chodzi o składowanie materiałów specjalnych lub niebezpiecznych, sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Jest tu znacznie więcej norm, których należy bezwzględnie przestrzegać. Powyższe rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej posiada osobną część dotyczącą tego typu materiałów: „§ 93. 1. Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych. 2. Pomieszczenia, aparatura, środki transportu, zbiorniki i opakowania, w których są stosowane, przemieszczane lub przechowywane materiały niebezpieczne powinny być odpowiednie do właściwości tych materiałów.”

Oprócz tego występuje szereg innych rozporządzeń, mówiących o zasadach magazynowania materiałów niebezpiecznych:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska,
Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. – O substancjach chemicznych i ich mieszaninach,
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r., W sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów,
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje stwarzające zagrożenie lub mieszaniny stwarzające zagrożenie,
Normy FM Global, EU-OSHA (Occupational Safety and Health Administration/Amerykańska Inspekcja Pracy) numer 1910.106, EN 14470-1 oraz EN 14470-2.

Hale namiotowe a budowa centrum dystrybucji

hale namiotowe a centrum dystrybucji

Jak widać – ze względu na różnorodne funkcje i wymogi bezpieczeństwa – centrum logistyczne to często skomplikowane i wymagające przedsięwzięcie. Właśnie dlatego hale namiotowe znalazły się w centrum zainteresowania tej branży. Hale namiotowe charakteryzują się uniwersalnością, a inżynierowie z firmy Łukasiuk potrafią dostosować specyfikę obiektu do indywidualnych potrzeb klienta.

W hali namiotowej można zorganizować zarówno obiekt przeładunkowy, jak i magazynowy (z magazynem wysokiego składowania włącznie). Wymienione wyżej cechy charakterystyczne nowoczesnych powierzchni magazynowych, a także zastosowane w nich rozwiązania można z łatwością implementować i dowolnie konfigurować w halach namiotowych.

Hala pod centrum logistyczne może być obiektem w tzw. wersji izolowanej. Dzięki temu z łatwością można dostosować warunki, które panują wewnątrz hali, do specyfiki składowanych towarów. W taki sposób – decydując się na halę namiotową – otrzymujemy obiekt, który jest w stanie obsłużyć każdą branżę. Hale izolowane są wyposażone w dach pneumatyczny (podwójna plandeka wypełniona powietrzem), a ich ściany są wykonane z płyt warstwowych.

Oprócz uniwersalności cechą pożądaną w logistyce jest też mobilność. Hale namiotowe to obiekty, które nie są trwale związane z podłożem. Oznacza to, że bez dużego nakładu pracy można przenieść je w inne miejsce. To samo dotyczy rozbudowy hali. Hale namiotowe cechują się modułowością, co znacznie ułatwia potencjalne powiększenie powierzchni magazynowej.

Kolejny czynnik, który wpływa na dużą popularność hal namiotowych to niski koszt budowy centrum logistycznego. Cena postawienia hali pod centrum logistyczne jest zdecydowanie niższa niż postawienie jej murowanego odpowiednika. Ma to znaczenie w tym kontekście, że jednym z zadań centrum logistycznego jest optymalizacja kosztów związanych z poszczególnymi procesami. Na koniec warto zaznaczyć, że atrakcyjna cena realizacji hali idzie w parze z jej wysoką funkcjonalnością, dorównującą tradycyjnym budowlom.